Ջրծաղիկը varicella-zoster վիրուսով (VZV) հարուցվող խիստ վարակիչ հիվանդություն է: ԱՀԿ-ն այն դասակարգում է որպես կառավարելի հիվանդություն, քանի որ արդյունավետ պատվաստանյութի առկայությունը թույլ է տալիս նվազեցնել հիվանդացությունը և բարդությունները:

2. Հիմնական փաստեր

• Տարածվածություն. Ջրծաղիկը հանդիպում է ամբողջ աշխարհում:
• Ռիսկի խմբեր՝
  • Նորածիններ (մինչև 1 ամսական),
  • Հղի կանայք (վտանգ պտղի համար),
  • Իմունային անբավարարությամբ անձինք (օր.՝ ՄԻԱՎ, քիմիաթերապիա ստացողներ):
• Մահացություն. Զարգացած երկրներում մահացությունը ցածր է (<0.1%), սակայն ցածր եկամուտ ունեցող երկրներում կարող է հասնել 3-5%-ի՝ թոքաբորբի կամ էնցեֆալիտի պատճառով:

3. Փոխանցում և համաճարակաբանություն

• Փոխանցման ուղիներ.
  • Օդակաթիլային (հազ, փռշտոց),
  • Ուղղակի շփում բշտիկների պարունակության հետ,
  • Վիրուսը կարող է փոխանցվել նաև հղիության ընթացքում մորից պտղին (բնածին ջրծաղիկ):
• Վարակից հետո. Վիրուսը կարող է մնալ օրգանիզմում որպես լատենտ ինֆեկցիա և ակտիվանալ տարիներ հետո՝ առաջացնելով գոտևորող որքին :

4. Կլինիկական պատկեր

• Գաղտնի շրջան. 10–21 օր:
• Սկզբնական ախտանիշներ.
  • Ջերմություն (38–39°C),
  • Գլխացավ, հոգնածություն,
  • Բնորոշ ցան՝ սկսվում է դեմքից և տարածվում մարմնով:
• Ցանի փուլեր.

 Կարմիր բծեր →  Հեղուկով լցված բշտիկներ →  Կեղևակալում (5–7 օրում):

• Քոր. Խիստ անհանգստացնող ախտանիշ, որը կարող է հանգեցնել երկրորդային ինֆեկցիաների:

5. Բարդություններ

Երեխաների մոտ.

• • Մաշկի երկրորդային բակտերիալ վարակ (օր.՝ Streptococcus pyogenes),
  • Ջրծաղիկային էնցեֆալիտ (1 դեպք 1000 հիվանդության դեպքում):
• Մեծահասակների մոտ.
  • Թոքաբորբ,
  • Նյարդաբանական բարդություններ:
• Հղիության ժամանակ.
  • Պտղի վնասում (հատկապես հղիության առաջին 20 շաբաթներում),
  • Նեոնատալ ջրծաղիկ (մահացությունը մինչև 30%):

6. Կանխարգելում

• Պատվաստում.
  • Խորհուրդ է տրվում բոլոր երեխաներին՝ սկսած 12 ամսականից (2 դեղաչափ՝ 4–8 շաբաթ ընդմիջումով):
  • Պատվաստանյութի արդյունավետությունը՝ >90% ծանր ձևերի կանխարգելման հարցում:
• Կարանտինային միջոցառումներ.
  • Հիվանդ երեխային մեկուսացնել մինչև բոլոր բշտիկների կեղևակալումը:
  • Խուսափել հիվանդի հետ շփումից՝ հատկապես ռիսկի խմբերում գտնվողներին:

7. Բուժման մարտավարություն

• Ախտանշանային բուժում.
  • Ջերմության, ցավի և քորի կառավարում (խորհուրդ չի տրվում ասպիրինի օգտագործումը),
• Հակավիրուսային թերապիա.
  • Ացիկլովիր (բերանացի կամ ներերակային)՝ նշանակվում է մասնագետի կողմից, խորհուրդ է տրվում ռիսկի խմբերում գտնվողներին և հիվանդության ծանր ընթացքի դեպքում:
  • Բուժումը ամենաարդյունավետն է ախտանիշների սկզբից 24–48 ժամվա ընթացքում:

Տեղային քսուքների օգտագործումը խորհուրդ չի տրվում։

Ջրծաղիկի կասկածի դեպքում, մի՛ զբաղվեք ինքնաբուժմամբ, հնարավորինս շուտ դիմե՛ք մասնագետի հիվանդության ընթացքի ճիշտ վարման համար։
Եվ հիշե՛ք, ջրծաղիկով հիվանդին ոչ միայն կարելի է լողանալ, այլև անհրաժեշտ է՝ մաշկը մաքուր պահելու և բարդություններից խուսափելու համար։

Նյութը կազմված է համաձայն ԱՀԿ հանձնարարականների։