ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ իրավիճակը ՀՀ-ում 2025թ․ սեպտեմբերի 30-ի դրությամբ

ԻՆՖԵԿՑԻՈՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ԿԵՆՏՐՈՆ

 

 

ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ իրավիճակը Հայաստանի Հանրապետությունում

2025թ․ սեպտեմբերի 30-ի դրությամբ

 

 

1. 1988-2025 թթ․ սեպտեմբերի 30-ը ՀՀ քաղաքացիների շրջանում գրանցվել է․

 

• ՄԻԱՎ վարակի 6522 դեպք, որից 4573-ը՝ արական (70%), 1949-ը՝ իգական (30%) սեռի շրջանում։
• ՁԻԱՀ-ի 2915 դեպք, որից 2170-ը՝ արական (74%), 745-ը՝ իգական (26%) սեռի շրջանում։
• Մահվան 1455 դեպք, որից 1160-ը՝ արական (80%), 295-ը՝ իգական (20%) սեռի շրջանում։
• Երեխաների շրջանում (0-14 տարեկան) արձանագրվել է ՄԻԱՎ վարակի 90 դեպք, ՁԻԱՀ-ի 47 դեպք, մահվան 12 դեպք։
• Ժամանակահատվածի վերջի դրությամբ՝
• ՄԻԱՎ-ով ապրող ՀՀ քաղաքացիների թիվը 5067 է (հաշվարկային թիվը 7300 է)։
• ՀՌՎ բուժում է ստանում 4192 ՀՀ քաղաքացի:

 

ՀՀ-ում ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման, բուժման և խնամքի հաջորդական փուլերի կասկադը 2024թ․ վերջի դրությամբ ունի հետևյալ պատկերը՝ 76%-80%-86%

 

1. 2025թ․ 9 ամիսների ընթացքում գրանցվել է․

 

• ՄԻԱՎ վարակի 364 դեպք, որից 268-ը՝ արական (74%), 96-ը՝ իգական (26%) սեռի շրջանում։
• ՁԻԱՀ-ի  130 դեպք, որից 97-ը՝ արական (75%) և 33-ը՝ իգական (25%) սեռի շրջանում:
• Մահվան 81 դեպք, որից 58-ը՝ արական (72%) և 23-ը՝ իգական (28%) սեռի շրջանում:
• Երեխաների շրջանում (0-14 տարեկան) 2 դեպք։

 

2025թ․ գրանցված նոր դեպքերի գերակշիռ մասի փոխանցման ուղին հետերոսեքսուալն է՝ կազմում է 81.6%, հաջորդում է հոմոսեքսուալ հարաբերությունները 13%, թմրամիջոցների ներարկային օգտագործումը 4.4%, մորից երեխային փոխանցում 0.5% և անհայտ՝ 0.5%:

 

2025թ․ ՀՀ քաղաքացիների շրջանում հայտնաբերված ՄԻԱՎ վարակի, արձանագրված ՁԻԱՀ-ի և գրանցված մահվան դեպքերն ըստ ամիսների՝

2025թ.	Հունվար	Փետրվար	Մարտ	Ապրիլ	Մայիս	Հունիս	Հուլիս	Օգոստոս	Սեպտեմբեր	Հոկտեմբեր	Նոյեմբեր	Դեկտեմբեր
Հայտնաբերված նոր ՄԻԱՎ վարակի դեպքեր	39	46	44	45	35	44	38	42	31
Արձանագրված ՁԻԱՀ-ի դեպքեր	8	13	23	26	22	15	6	10	7
Գրանցված մահվան դեպքեր	8	3	7	9	6	3	35	8	2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2025թ․ ՀՀ քաղաքացիների շրջանում հայտնաբերված ՄԻԱՎ վարակի դեպքերի բաշխումն ըստ տարիքային խմբերի՝

Տարիքային խումբ	Հունվար	Փետրվար	Մարտ	Ապրիլ	Մայիս	Հունիս	Հուլիս	Օգոստոս	Սեպտեմբեր	Հոկտեմբեր	Նոյեմբեր	Դեկտեմբեր
0-14տ․	0	2	0	0	0	0	0	0	0
15-24տ․	2	1	1	4	1	4	2	0	1
25-39տ․	13	13	14	11	19	15	12	19	15
40-49տ․	15	14	19	13	5	15	13	12	9
50տ․ և ավելի	9	16	10	17	10	10	11	11	6
Անհայտ տարիքի	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Ընդհանուր	364

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2025թ․ ընթացքում ՀՀ քաղաքացիների շրջանում հայտնաբերված ՄԻԱՎ վարակի դեպքերի բաշխումն ըստ փոխանցման ուղիների՝

Փոխանցման ուղի	Հունվար	Փետրվար	Մարտ	Ապրիլ	Մայիս	Հունիս	Հուլիս	Օգոստոս	Սեպտեմբեր	Հոկտեմբեր	Նոյեմբեր	Դեկտեմբեր
Հետերոսեքսուալ փոխանցման ուղի	29	40	34	42	33	35	31	34	19
Թմրամիջոցների ներարկային օգտագործման ուղի	2	1	6	1	0	2	2	1	1
Հոմոսեքսուալ փոխանցման ուղի	8	3	4	2	2	7	5	6	10
Մորից երեխային փոխանցում	0	2	0	0	0	0	0	0	0
Արյան միջոցով	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Անհայտ	0	0	0	0	0	0	0	1	1
Ընդհանուր	364

 

1. ՄԻԱՎ վարակի արձանագրված դեպքերի (1988-2024թթ․) հարաբերական բաշխումն ըստ մարզերի՝ 100․000 բնակչի հաշվարկով, ցույց է տալիս, որ ՀՀ-ում ՄԻԱՎ-ի տարածվածության ամենաբարձր ցուցանիշը Շիրակի (301) մարզում է, որին հաջորդում է Լոռու (274), այնուհետև Գեղարքունիքի (250) մարզը։

 

1. ՀՀ-ում խոցելի խմբերի չափեր և տարածվածություն

 

Ըստ 2021թ. ՀՀ-ում ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ ինտեգրված կենսաբանական և վարքագծային հետազոտության (ԻԿՎՀ) ՝ ՀՀ-ում ՄԻԱՎ վարակի խոցելի խմբերի չափերն են՝

• թմրամիջոցների ներարկային օգտագործողներ (ԹՆՕ) – 14 110,
• տղամարդու հետ սեռական կապեր ունեցող տղամարդիկ (ՏՍՏ) - 22 716,
• կոմերցիոն սեռական ծառայություններ տրամադրող կանայք (ԿՍԿ) – 8 140,
• տրանս անձինք (ՏԱ) – 1 015:

ՄԻԱՎ-ի տարածվածությունը խոցելի խմբերում կազմում է՝

• ԹՆՕ-ների շրջանում՝ 2,6%,
• ՏՍՏ-ների շրջանում՝ 5%,
• ԿՍԿ-ների շրջանում 0,2%,
• ՏԱ-ների շրջանում՝ 2,5%:

 

 

1. ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման ծրագրերի շրջանակներում՝

2025թ. հունվար- սեպտեմբեր ամիսների ընթացքում՝

• մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցման կանխարգելում ստացել է 29 քաղաքացի,
• ՄԻԱՎ վարակի նախակոնտակտային կանխարգելում՝ 97 քաղաքացի,
• ՄԻԱՎ վարակի հետկոնտակտային կանխարգելում՝ 116 քաղաքացի:      

 

1. Հեպատիտ Ց-ի բուժման ազգային ծրագրի շրջանակներում՝

2025թ. Սեպտեմբերի 30-ի դրությամբ

• Ընդգրկվել է բուժման 479  պացիենտ,
• ՔԿՀ-ներում բուժում է ստացել  56  պացիենտ։

 

Օտարերկրացիներ

 

• 1988-2025 թթ․ սեպտեմբերի 30-ը օտարերկրացիների շրջանում արձանագրվել է ՄԻԱՎ վարակի 480 դեպք, որից 362-ը՝ արական (75%), 118-ը՝ իգական (25%) սեռի շրջանում։
• 1988-2025 թթ․ սեպտեմբերի 30-ը օտարերկրացիների շրջանում արձանագրվել է ՁԻԱՀ-ի 121 դեպք, որից 86-ը՝ արական (71%), 35-ը՝ իգական (29%) սեռի շրջանում։
• 2025 թվականի ընթացքում հայտնաբերված նոր ՄԻԱՎ դրական դեպքերի թիվը՝ 36:
• 2025թ․ սեպտեմբերի 30-ի դրությամբ ՀՌՎ բուժման մեջ է գտնվում 117 օտարերկրյա քաղաքացի: